Her ýyl ortaça amerikaly 250 funtdan gowrak plastik galyndylary sarp edýär, köpüsi gaplamakdan gelýär.Bularyň hemmesi bilen näme etmeli?
Zibil bankalary çözgüdiň bir bölegi, ýöne köpümiz ol ýere näme goýmalydygyna düşünemzok.Bir jemgyýetde gaýtadan ulanylýan zat beýlekisinde hapa bolup biler.
Bu interaktiw gözleg, bejerilmeli plastmassa gaýtadan işleýän käbir ulgamlara seredýär we beýleki plastmassa gaplamalaryň hapa zyňylmagynyň sebäbini düşündirýär.
Dükanda gök önümleri, etleri we peýnirleri öz içine alýandygyny gördük.Bu adaty, ýöne gaýtadan ulanylyp bilinmez, sebäbi material dikeldiş desgalarynda (MRF) zyňmak kyn.MRF öýlerden, ofislerden we beýleki ýerlerden ýygnan zatlary döwlet we hususy gaýtadan işlemek programmalary arkaly sortlaýar, gaplaýar we satýar.Film enjamyň töweregine ýaralanyp, amalyň bes edilmegine sebäp boldy.
Takmynan 3 dýuým ýa-da ondanam kiçi plastmassa enjamlary gaýtadan işlemekde kynçylyk döredip biler.Çörek halta klipleri, tabletka örtükleri, bir gezek ulanylýan ýakymly haltalar - bu kiçijik bölekleriň hemmesi MRF maşynynyň guşaklaryndan we dişlerinden gysylýar ýa-da gaçýar.Netijede, hapa ýaly seredilýär.Plastiki tampon dalaşgärleri gaýtadan ulanylmaýar, diňe zyňylýar.
Bu görnüşli paket MRF konweýer kemerinde tekizlenip, ýoýuldy we kagyz bilen garyldy, tutuş baly satyp bolmaýar.
Torbalar gaýtadan işleýänler tarapyndan ýygnalyp, aýrylsa-da, hiç kim olary satyn almaz, sebäbi entek bu görnüşli plastmassa üçin peýdaly önüm ýa-da ahyrky bazar ýok.
Kartoşka çip haltalary ýaly çeýe gaplamalar, dürli görnüşli plastmassa gatlaklaryndan, adatça alýumin örtük bilen ýasalýar.Gatlaklary aňsatlyk bilen bölüp, islenýän rezini almak mümkin däl.
Gaýtadan ulanylmaýar.TerraCycle ýaly poçta sargytlaryny gaýtadan işleýän kompaniýalar bu zatlaryň käbirini yzyna aljakdyklaryny aýdýarlar.
Çeýe gaplamalar ýaly, bu gaplar gaýtadan işlemek ulgamlary üçin kynçylyk döredýär, sebäbi olar dürli plastmassadan ýasalýar: ýalpyldawuk ýelmeşýän bellik plastmassanyň bir görnüşi, howpsuzlyk kepkasy başga, aýlawly dişli plastmassa görnüşi.
Bular gaýtadan işlemek ulgamynyň gaýtadan işlemek üçin döredilen önümleriniň görnüşleri.Konteýnerler güýçli, kagyz ýaly tekizlenmeýär we öndürijiler haly, ýüň eşik we hatda has köp plastik çüýşe ýaly önümlere aňsatlyk bilen satyp bilýän plastmassadan ýasalýar.
Başlyk geýim barada aýdylanda bolsa, käbir sortlaýyş kompaniýalary adamlaryň geýmegine garaşýarlar, beýlekiler bolsa adamlardan çykarmagyny talap edýärler.Bu ýerli gaýtadan işleýän desgada haýsy enjamyň bardygyna baglydyr.Açyk saklasaňyz we MRF olary dolandyryp bilmese, gapaklar howply bolup biler.Saýlamak we gaplamak işinde çüýşeler ýokary basyşa sezewar bolýarlar, bu bolsa ýokary tizlikde gapaklaryň kesilmegine we işçilere şikes ýetmegine sebäp bolup biler.Şeýle-de bolsa, beýleki MRF-ler bu gapaklary ele alyp we gaýtadan ulanyp bilerler.Institutionerli edaraňyzyň näme halaýandygyny soraň.
Birmeňzeş ululykdaky ýa-da çüýşäniň düýbünden has kiçi gapakly ýa-da açyk çüýşeler gaýtadan ulanylyp bilner.Kir ýuwujy serişdeler we şampun we sabyn ýaly şahsy ideg önümleri üçin ulanylýan çüýşeler gaýtadan ulanylýar.Eger pürküjiniň ujunda demir çeşme bar bolsa, ony aýyryň we zibile taşlaň.Plastiki çüýşeleriň takmynan üçden bir bölegi täze önümlere gaýtadan ulanylýar.
Üsti üstler içgi çüýşeleri bilen birmeňzeş plastmassadan ýasalýar, ýöne her bir gaýtadan işleýji olary dolandyryp bilmeýär.Sebäbi gysgyçyň görnüşi plastmassanyň gurluşyna täsir edýär we gaýtadan işlemegi kynlaşdyrýar.
Krowatyň we başga-da köp sanly plastmassa gaplaryň üçburçlugyň içinde ok bilen belginiň bardygyny görüp bilersiňiz.1-den 7-e çenli bu sanlaşdyryş ulgamyna rezini kesgitlemek kody diýilýär.Prosessorlara (sarp edijiler däl) plastmassadan ýasalan rezin görnüşini kesgitlemäge kömek etmek üçin 1980-nji ýyllaryň ahyrynda işlenip düzüldi.Bu, önümiň gaýtadan işlenip bilinjekdigini aňlatmaýar.
Olary köplenç ýoluň gyrasynda gaýtadan ulanyp bolýar, ýöne hemişe däl.Ony derrew barlaň.Çüýşäni tarelka salmazdan ozal arassalaň.
Bu gaplar, adatça üçburçlugyň içinde 5 bilen bellik edilýär.Wannalar adatça dürli plastmassalaryň garyndysyndan ýasalýar.Bu, gaýtadan işleýänleriň önümçiligi üçin bir görnüşli plastmassa ulanmagy makul bilýän kompaniýalara satmagyny kynlaşdyrýar.
Şeýle-de bolsa, bu mydama beýle däl.Galyndylary ýygnamak we gaýtadan işlemek kompaniýasy Galyndylary dolandyrmak, beýleki zatlar bilen bir hatarda gatyk, gaýmak we ýag bankalaryny boýag bankalaryna öwürýän öndüriji bilen işleşendigini aýtdy.
Styrofoam, et gaplamakda ýa-da ýumurtga kartonlarynda ulanylýan ýaly, esasan howa.Howany aýyrmak we materialy gaýtadan satmak üçin böleklere ýa-da böleklere gysmak üçin ýörite enjam gerek.Bu köpükli önümleriň ähmiýeti az, sebäbi howa aýrylandan soň gaty az material galýar.
ABŞ-nyň onlarça şäheri plastik köpügi gadagan etdi.Diňe şu ýyl Maine we Meriländ ştatlary polistirol iýmit gaplaryna gadaganlyk girizdi.
Şeýle-de bolsa, käbir jemgyýetlerde galyplara we surat çarçuwalaryna edilip bilinýän styrofamy gaýtadan işleýän stansiýalar bar.
Çörek, gazet we galla gaplamak üçin ulanylýan plastik haltalar, şeýle hem sendwiç haltalary, gury arassalaýyş haltalary we azyk torbalary - gaýtadan işleýän enjamlar bilen deňeşdirilende plastmassa film ýaly kynçylyklary döredýär.Şeýle-de bolsa, kagyz polotensalary ýaly sumkalar we örtükler gaýtadan işlemek üçin dükana gaýtarylyp bilner.Inçe plastmassa filmler edip bilmeýär.
“Walmart” we “Target” ýaly ýurtdaky esasy azyk zynjyrlarynda 18,000 töweregi plastik halta gap bar.Bu satyjylar plastmassany laminat pol ýaly önümlerde ulanýan gaýtadan işleýänlere iberýärler.
Azyk dükanlarynda has köp önümde “How2Recycle” ýazgylary peýda bolýar.Durnukly gaplama koalisiýasy we GreenBlue atly girdeji gazanmaýan gaýtadan işleýän gurama tarapyndan döredilen bu bellik, sarp edijilere gaplamanyň gaýtadan ulanylmagy barada anyk görkezmeleri bermegi maksat edinýär.“GreenBlue”, galla gutularyndan başlap, hajathana çüýşelerini arassalaýjylara çenli 2500-den gowrak belligiň bardygyny aýdýar.
MRF-ler dürli-dürli bolýar.Käbir özara gaznalar iri kompaniýalaryň bir bölegi hökmünde gowy maliýeleşdirilýär.Olaryň käbiri häkimlikler tarapyndan dolandyrylýar.Galanlary kiçi hususy kärhanalar.
Aýrylan gaýtadan ulanylýan enjamlar balta basylýar we egin-eşik ýa-da mebel ýa-da beýleki plastmassa gaplar ýaly beýleki önümleri öndürmek üçin materialy gaýtadan ulanýan kompaniýalara satylýar.
Gaýtadan işlemek teklipleri gaty samsyk ýaly bolup biler, sebäbi her bir iş başgaça işleýär.Plastmassa üçin dürli enjamlar we dürli bazarlar bar we bu bazarlar yzygiderli ösýär.
Gaýtadan işlemek, önümleriň bazar bazarlarynyň üýtgemegine sezewar bolýan iş.Käwagt gaplaýjylar üçin gaýtadan işlenen plastmassany satyn almakdan, gyzyl plastmassadan önüm öndürmek arzan.
Plastiki gaplamalaryň ýakylýan ýerlerde, poligonlarda we ummanlarda gutarmagynyň sebäplerinden biri, onuň gaýtadan işlenmeli däldigi.MRF operatorlary öndürijiler bilen häzirki ulgamyň mümkinçiliklerinde gaýtadan işlenip bilinjek gaplamalary döretmek üçin işleýändiklerini aýdýarlar.
Şeýle hem mümkin boldugyça gaýtadan ulanmaýarys.Mysal üçin, plastik çüýşeler gaýtadan işleýänler üçin islenýän önüm, ýöne ähli plastik çüýşeleriň diňe üçden bir bölegi hapa gaplarynda gutarýar.
.Agny, “islegleriň aýlawy” däl.Çyra, batareýa, lukmançylyk galyndylary we çaga bezi ýaly zatlary pyýada pyýada gaplaryna taşlamaň.(Şeýle-de bolsa, bu zatlaryň käbiri aýratyn programma arkaly gaýtadan işlenip bilner. Locallyerli barlaň.)
Gaýtadan işlemek, global galyndy söwdasyna gatnaşyjy diýmekdir.Söwda her ýyl ýüzlerçe million tonna plastmassa hödürleýär.2018-nji ýylda Hytaý plastik galyndylarynyň köpüsini ABŞ-dan import etmegi bes etdi, şonuň üçin indi ähli plastmassa önümçilik zynjyry - nebit pudagyndan gaýtadan işleýänlere çenli näme etmelidigini bilmek üçin basyş edilýär.
Diňe gaýtadan işlemek galyndy meselesini çözüp bilmez, ýöne köpler muny umumy strategiýanyň möhüm bölegi hökmünde görýärler, gaplamany azaltmagy we bir gezek ulanylýan zatlary gaýtadan ulanylýan materiallar bilen çalyşmagy hem öz içine alýar.
Bu element ilkibaşda 2019-njy ýylyň 21-nji awgustynda ýerleşdirildi. Bu, NPR-nyň plastik galyndylaryň daşky gurşawa ýetirýän täsirine bagyşlanan “Plastiki tolkun” sergisiniň bir bölegidir.
Iş wagty: Iýul-31-2023